Ouder worden. Mensen worden ouder, tenminste als ze geluk hebben en niet jong sterven. Eigenlijk is oud worden voor de gezegende. Toch is de angst om oud te worden misschien wel net zo groot als de angst voor de dood. Wellicht dat ouderdom ons teveel confronteert met die grote overgang aan het einde van dit leven, bijna niemand wil het leven loslaten. Het grote onbekende in, mensen achterlaten, uitzonderingen daargelaten. Bijna niemand wil oud worden of zich afgedaan voelen. Grijze haren worden geverfd, rimpels worden opgespoten. Het ouder worden mag niet gezien worden, voor je het weet zit je weg te kwijnen in zo’n huis met andere bejaarden. Een verschrikkelijke gedachte en toch blijven we onze ouderen er naartoe sturen. Soms kan het ook niet anders.
Wat nu als je de ouderdom kunt omarmen, kunt genieten van een nieuwe fase in je leven, van de wijsheid en de levenservaringen die je hebt opgedaan en positief oud worden tot een nobel streven stelt? Ouderdom is, net als de dood, niet te voorkomen. En volgens mij moet je dat ook niet willen. Alles is vergankelijk in het leven, ook je fysieke lichaam. Want ouder worden is iets van het lichaam, de ziel heeft er geen last van, die wordt alleen maar wijzer. Stop met de weerstand, laat de angst los en vier de ouderdom! Elke grijze haar is een feestje. Elke rimpel een wapenfeit en het scheelt ook heel veel tijd en geld. Uiterlijk krijgt een andere betekenis, het innerlijk wordt belangrijker.
Langs de lijnen van tevredenheid: Wees tevreden met wat je hebt; verheug je op de manier waarop de dingen zijn. Wanneer je beseft dat er niets ontbreekt, behoort de hele wereld jou toe. Lao Tzu.
Renze Ferwerda bezingt het ouder worden op een herkenbare wijze en geeft op het einde een hartverwarmend advies mee!
Jacqueline Etman, sedert 6 jaar columniste van de nieuwsbrief, getrouwd met Ton, moeder van Maud, werkzaam geweest als doktersassistente, volgde daarnaast onderwijs in de sociale dienstverlening en het maatschappelijk werk en studeerde op latere leeftijd af in de theologie als geestelijk verzorger/pastoraal werker. Schrijven, zingen en cabaret hebben een speciaal plekje bij haar. Haar column is gelijk aan het maandelijkse thema, klik op de link: column 88
Er zijn vijf plekken op de wereld waar mensen gemiddeld vele jaren ouder worden dan gemiddeld. Hoogleraar Jaap Seidell legt het uit hoe dat kan in dit flitscollege.
Met het verstrijken van de jaren rimpelt je huid, maar alleen als je je enthousiasme opgeeft ontstaan er rimpels in je ziel. Samuel Ullman.
Ouder worden. Kleuter, puber, volwassene….. Ouder worden is van de ene levensfase in de andere glippen. Vaak ongemerkt en pas gevoeld als je terugkijkt op de voorbije jaren. Pas achteraf realiseer je je dan dat je nu anders in het leven staat. Naarmate je ouder wordt blijken zaken van vroeger die toen zo belangrijk leken, dat nu veel minder. Tegelijkertijd stel je jezelf vragen die fundamenteler van aard zijn. Hoewel dit kan verwarren, geeft het tevens ruimte. Ruimte om te leven en andere keuzes dan die van vroeger te maken. Je ziet ook dat iemand pas in een latere levensfase er aan toe is oud zeer uit een eerdere fase op te ruimen. Dan pas vindt die persoon voldoende kracht om met zichzelf de confrontatie aan te gaan.
Ook voel je je soms wel prettig in de ene, maar niet in de andere fase. Waarom niet? vraag je je dan af. Wat is nu zo anders in mijn leven? Ben ik veranderd? Of is mijn wereld veranderd en ik juist niet? Kenmerkend voor ouder worden is ook dat naarmate je ouder wordt, het leven een andere betekenis krijgt. Waar in de eerste levenshelft veelal jeugdige nieuwsgierigheid en de dorst naar geluk en status voorop staan, krijgen in de tweede levenshelft vaak zingeving en spiritualiteit grotere nadruk. Het lijkt wel alsof mensen dan pas willen beseffen dat het leven eindig is.
Onze levensfase gaan vanaf de geboorte tot 18 maanden en dit is de zuigelingenfase, hier werken we onbewust aan vertrouwen versus wantrouwen. Dan volgt de peuterleeftijd van 18 maanden tot 3 jaar, hier komen we bij autonomie versus schaamte en twijfel, hier wordt de wil gevormd. Dan komt de kleuterleeftijd van 3 tot 5 jaar, hier staat initiatief nemen versus schuldgevoel centraal, hier wordt doelgerichtheid gevormd. Dan komen we bij de basisschoolleeftijd tot 12 jaar. Hier werken we aan vlijt versus minderwaardigheid en zitten we in een competitie. Adolescentie volgt van 12 tot 18 jaar, hier vormt en vindt de identiteit versus identiteitsverwarring plaats, in hoeverre ben je trouw aan jezelf? Dan komt de vroege volwassenheid 18 tot 35 jaar. Hier leer je de liefde kennen door intimiteit aan te gaan of het uit de weg te gaan. We glijden naar de middelbare volwassenheid 35 tot 55 jaar en bij veel mensen is het de wens om iets na hun dood voort te brengen dat hen overleeft, dan kan van alles zijn, van materieel tot immaterieel. En dan komen we bij de late volwassenheid van 65 tot de dood. En hier worden we uitgenodigd om het ego los te leren laten en komen we thuis bij onze (levens) wijsheid.
Het hele leven is a.h.w. durven! Zegt deze 66 jarige! Durven voelen, durven toegeven, dat wat je hebt niet vanzelfsprekend is. Dat al wat je hebt niet echt het jouwe is, maar een geschenk, stuk voor stuk en uur na uur. Durven loslaten, verdriet durven erkennen, tranen laten stromen bij jezelf, durven staan in je verdriet. Durven blijven staan in de levenshouding, in de visie die je koos en die bij je past. Ook al strijk je tegen de haren in, ook al krijg je tegenwind. Op je plaats blijven staan vanuit een plek diep in je. Die zegt dat het goed is, liefdevol en zinvol. Het hele leven van het begin tot het einde blijft het durven!
En soms mag je ook ergens mee stoppen! Ik stop met yogalessen te geven in de stadstuin de Schelp op de zondagmorgens in de maanden Juni en Augustus. Afgelopen jaren kon het niet door het coronavirus. Ik heb het heel lang met veel plezier gedaan samen met Fred Brouwer op percussie en wij koesteren goede herinneringen!
Theunis Cilliers woont op het platteland in Zuid Afrika samen met zijn vrouw Lidya, ze heeft borstkanker en zit in de laatste levensfase. En Theunis neemt je mee in zijn strijd om zijn geliefde los te laten en komt zo bij de essentie van het leven. De kunst is om geen spijt te hebben van het verleden en geen angst voor de toekomst, maar om in het het nu te leven.
Graag draag ik deze korte documentaire op aan mijn broer Jan (70) die 12 Mei overleed aan de ziekte kanker. Elk overlijden van dichtbij brengt je a.h.w. bij de essentie van het leven en dat is heel moeilijk en tegelijkertijd ook heel bijzonder. Ik heb samen met mijn oudste broer Wil, goed afscheid kunnen nemen en op de crematie heb ik de brief voorgelezen die ik Jan in de laatste fase had toegestuurd. Brief Jan
Iedereen wordt ouder en lelijker, je verlept allemaal een beetje. De kunst van het ouder worden is volgens mij dat accepteren en een wijzer iemand worden. Dat je veel meer tijd en energie steekt in je binnenwereld. Theo Maassen.
De voordelen van ouder worden! Ouder worden is het probleem niet, dat er zoveel anderen om je heen jóng zijn, dát is het probleem, wordt wel eens gezegd. Nou, wij hoeven niet eeuwig jong te zijn hoor, ouder worden heeft ook genoeg voordelen! En ik zou zó 50 voordelen kunnen opnoemen, maar ik moet ergens een grens trekken, nietwaar?
- Je weet steeds beter wat je wilt, wie je bent en waar je voor staat.
- Je maakt makkelijker beslissingen en je hebt meer rust.
- Hoe ouder, hoe krachtiger. Je ziet de dingen meer in perspectief, bedenkt sneller oplossingen en doet elk jaar meer levenswijsheid op, waarmee je jezelf, maar ook anderen kunt helpen als het even tegenzit.
- Terwijl je groeit, leer je. Ouder worden draait niet om ‘aftakelen’ maar om groei.
- Grenzen stellen wordt met het jaar makkelijker. ‘Ja’, maar vooral ook ‘nee’ zeggen: wat een zegen dat dat steeds soepeler gaat. Heerlijk overzichtelijk, het ruimt zo lekker op in je hoofd.
- Alle tijd om te sporten. Meer vrije tijd, wil ook zeggen: meer tijd om te bewegen, om nog lekkerder in je vel te zitten.
- Compassie. Hoe ouder je wordt, hoe meer je jezelf in de schoenen plaatst van een ander en begrip voller wordt. Dat maakt niet alleen de wereld een beetje mooier, je waardeert ook je eigen leven meer door alles van verschillende kanten te bekijken.
- Je durft te falen. Heerlijk dat de wereld aan je voeten ligt als twintiger, maar je bent vaak ook onzeker. Nu kom je op het punt waarop je denkt: ‘Ja, ik kan de mist ingaan. Nou én?’ Alleen al dat besef, dat is rijkdom.
- Je wordt milder. En daar is helemaal niets mis mee. Maak je geen zorgen als je niet langer gigantisch piekt of diepe dalen kent.
- Je (her)neemt de controle over je leven. “Op een zekere leeftijd realiseer je je dat je niet alleen een echtgenoot, vader of broer bent, maar de hoofdpersoon in je eigen verhaal.
- Minder bang zijn. Hoe ouder je wordt, hoe minder er is om bang voor te zijn.
- Diepgang. In het leven is het eerste deel altijd spannend (met al die ‘eerste keren’), maar het tweede deel van je leven, daarin ga je pas echt de diepte in.
Rob de Nijs zingt in 2012 het bekende nummer van Charles Aznavour, for ever Young. Het is door Jan Rot vertaald en genaamd eeuwig jong en dat is waar, want in mijn hart blijf ik 23 jaar. We gaan Jan Rot zeker missen! Ik heb genoten van zijn columns in de krant, zijn humor, relativeringsvermogen en zijn zelfspot.
ONDERWEG
Voor het eerst
zegt iemand ‘mevrouw’
en staat zijn zitplaats af
opeens voel ik me oud
en heb de jongeman
nog net niet afgesnauwd.
© Vian Moo www.fijnzinnigeteksten.nl
Vitaal ouder worden! We zijn allemaal onderhevig aan stress. De grote kunst in het leven is om de vitale energie die in het lichaam aanwezig is optimaal te gebruiken zodat we minder gevoelig worden voor stress. De musicus Pablo Casals de beroemde cellist en dirigent die van muziek zijn leven maakte – is iemand die heel goed met zijn energie kon omgaan. Mensen die hem gekend hebben, vertellen dat hij zijn dag altijd begon met pianospelen, voornamelijk stukken van Bach en Brahms. Toen hij negentig was liep hij, half blind, met een kromme rug en met vooruitgestoken hoofd rond. Zijn handen en vingers waren zo stijf en gezwollen dat hij ze nauwelijks kon bewegen. Maar wanneer hij begon met pianospelen zag je geleidelijk aan de vitaliteit in hem weer doorbreken. Zijn vingers verloren hun stijfheid en bewogen harmonisch en soepel over de toetsen. Binnen een mum van tijd versmolt hij samen met de muziek en werd hij vervuld van levenskracht. Er kwam weer leven in zijn half uitgedoofde ogen, hij kon weer wandelen en praten met herwonnen vuur: hij stond in verbinding met zijn levenskracht, met datgene waarvoor hij geboren was.
Dit is de manier waarop je stress kunt overwinnen: niet door je uit het leven terug te trekken, maar door datgene te doen wat je met passie, aandacht en liefde gekozen hebt.
De Traveling Wilburys was een gelegenheidsband die in 1988 ontstond op initiatief van voormalig Beatle George Harrison. Naast Harrison bestond de supergroep uit Jeff Lynne, Roy Orbinson, Tom Petty en Bob Dylan. De ‘Wilburys’ brachten twee cd’s uit, maar traden nooit op en gaven nauwelijks interviews. Ze bezingen dat iedereen iemand nodig heeft om op te leunen, behandel mij zorgvuldig!
De voordelen van ouder worden. De voordelen van ouder worden zijn natuurlijk voor iedereen anders. Maar als ik naar mezelf kijk dan was ik in mijn jeugdig zijn vaak bezig in een maalstroom van haast en agressie, al concurrerend, grijpend, bezittend en presterend, mezelf vaak belastend met irrelevante bezigheden en zorgen. En toen ik de kracht van yoga en meditatie leerde kennen, toen gloorde er licht aan het einde van de tunnel. Ik kwam in een manier van doen die mij liet ontspannen en ik kon langzaam de wedijver loslaten, ik kon het verlangen loslaten om te bezitten of te grijpen, geen honger meer naar prestatie en erkenning van anderen. Toen ik later de geweldloze communicatie tegenkwam, toen leerde ik ambitie loos te zijn, waarin aanvaarding noch afwijzing, hoop noch vrees is, een staat waarin ik langzamerhand al die emoties en concepten die mij gevangen hielden kon loslaten in de ruimte van natuurlijke eenvoud. De yogi’s en boeddhistische meesters weten hoe soepel een werkbare geest is en als we de geest oefenen, is alles mogelijk.
Natuurlijk dient ieder mens die weg te gaan die voor hem of haar het beste is en is het ouder worden voor ieder mens een periode om ook de maalstroom van de haast, concurrentie en agressie los te laten. Thich Nath Hanh, heeft daar een mooie parabel over.
Boeddha had het gevoel alsof een gevangenis, waarin hij duizenden levens lang opgesloten had gezeten, was opengebroken. Onwetendheid was de bewaker van de gevangenis. Door onwetendheid was zijn geest verduisterd, zoals donkere wolken de hemel kunnen verduisteren. Beneveld door eindeloze golven verwarde gedachten, had de geest de werkelijkheid ten onrechte verdeeld in subject en object, zelf en anderen, bestaan en niet-bestaan, geboorte en dood en uit dit onderscheid-maken ontstonden verkeerde zienswijzen, de gevangenissen van gevoel, verlangen, grijpen en worden. Het lijden van geboorte, ouderdom, ziekte en dood maakte de gevangenismuren alleen maar dikker. Het enige wat je kon doen was de cipier te pakken krijgen en hem ontmaskeren. De cipier was onwetendheid….Zodra de cipier weg was, zou de gevangenis voorgoed verdwijnen!
Yoga beoefening is goed voor het ouder wordende brein. De beoefenaars weten het al jaren, maar nu zijn ook westerse deskundigen het eindelijk eens: ja, yoga is goed voor u en vooral voor uw hersenen als je ouder wordt. Hatha yoga heeft veel fysieke voordelen, dus wilden de onderzoekers van de Universiteit van Illinois weten hoe het de gezondheid van de hersenen beïnvloedt. Ze keken daarom naar elf studies waarbij de hersenen van deelnemers werden gecontroleerd met MRI-scans, terwijl ze yoga beoefende. Ze ontdekten dat de oefeningen hielpen om de hippocampus, die wordt geassocieerd met geheugenverwerking, te ondersteunen. De hippocampus kan krimpen naarmate we ouder worden, waardoor ons vermogen om te onthouden, wordt beïnvloed. Dit is vaak de eerste plek in de hersenen die wordt aangetast door dementie en Alzheimer.
Een ander gebied van de hersenen is de amygdala (de amandelkern). Deze kern helpt bij het reguleren van emoties en is vaak groter bij yogabeoefenaars. Dat geldt ook voor de prefrontale cortex, en sommige andere neurale netwerken in de hersenen. De prefrontale cortex helpt ons plannen en beslissingen nemen, aldus de onderzoekers. De fysieke verbeteringen van de hersenen werden onderzocht in cognitieve tests. Hieruit bleek dat yogabeoefenaars vaak beter presteerden dan mensen die niet aan yoga deden. De onderzoekers waren verrast door de resultaten waaruit bleek dat yoga net zo goed voor de gezondheid van de hersenen is als andere sport oefeningen, zoals joggen, fietsen, roeien en cross trainen. Een mogelijke verklaring hiervoor is volgens de onderzoekers dat yoga helpt om stress, angst en depressie te verminderen en dit kan een positieve invloed op de hersenen hebben. Dus wat let je, meld je aan voor de yogalessen, begin in juni om te ervaren of het iets voor jou is en begin het yogaseizoen in september! Er is nog plaats! Contact even met pietvanderpluijm@hetnet.nl
Ouder worden is een fascinerend proces, waarin we worden wie we altijd al hadden moeten zijn. David Bowie.
Bob Dylan bracht in 1962 een bijzonder nummer uit, genaamd ‘It’s Alright Ma. En in dit nummer zingt hij de woorden:
If you’re not busy being born, you’re busy dying. De tekst is al jaren populair en zo ben ik ook bijzonder fan van deze simpele zin, boordevol waarheid. In de natuur, waar wij als mens onderdeel van zijn, bestaat er geen stilstand. Er is groei (vanaf het moment dat je geboren wordt) En er is achteruitgang, ook wel doodgaan genoemd. Misschien heb je zelf ook wel gemerkt, dat te lang in hetzelfde blijven hangen, je onrustig maakt. Dat is niet gek, want je bent niet naar je ware natuur aan het leven. Betekent dit dat je altijd moet jagen naar “iets nieuws”? Nee.er schuilt grootste schoonheid in tevreden zijn met dat wat is. Maar als je te lang blijft dobberen, in het bekende en het comfortabele, dan gaat het leven geheid een situatie creëren, waarin je weer wordt uitgedaagd om te groeien, het blijft werken aan innerlijke vrede.
Samen verder gaan. We zijn zo gewoon om mensen in hokjes te stoppen, ze in te delen in categorieën en vaak plakken we etiketten op situaties of op anders denkende mensen. Onbewust gaan we uit van: “Ik heb het goed en jij bent het kwaad”. We vormen onze meningen en voeden onze overtuigingen en we bevechten die met onze gedachten en woorden en met vuur en zwaard. Het leven leert ons echter: dat er licht is en donker, groot en klein, boven en beneden en alles mag er zijn! Ga daarom op jouw krachtplaats staan, in het midden van een cirkel en kijk met de ogen van jouw hart. Strijd liever niet , maar kies voor jouw innerlijk weten, jouw niets zeker weten. En laten we van daaruit SAMEN verder gaan!
Het wijst erop dat je geen echte zorgen hebt als je je zorgen over je leeftijd maakt. Harry Mulisch.
Verander de manier om naar jezelf te kijken! Je hebt geen kraaienpootjes, maar je hebt fijne fijne herinneringen aan het lachen met vrienden totdat de tranen vloeiden. Je hebt geen fronslijnen, je hebt de tekens van frustratie en verwarring, waar jij je doorheen gevochten heb, uiteindelijk lachend. Je bent niet grijs geworden, nee je, hebt glinsterende high lights van wijsheid, door je zilveren haar gemengd. Je hebt geen littekens, je hebt symbolen van kracht die jij kon vinden, toen het leven zwaar werd. Je hebt geen striae, je hebt de tekens van groei en de tekens van het moederschap. Je bent niet dik, je draagt het bewijs van een leven vol overvloed, zegeningen en goede tijden. Je bent niet alleen vergeetachtig, je hebt een geest zo vol verhalen, herinneringen en momenten dat er nauwelijks ruimte is om veel anders vast te houden. Je bent niet oud, je bent gezegend, met een leven van grote lengte, iets wat niet iedereen kan zeggen. Verander niet hoe je eruit ziet mijn vriend of vriendin, verander de manier om naar jezelf te kijken! Vakker (zie foto) betekent in het Noors: Mooi. Donna Ashworth.
Authenticiteit is voor 100 % gebruik maken van je beperkingen, zodat ze uiteindelijk een krachtbron worden. Willem Vermandere.
Willem Vermandere (82) is een Vlaams kleinkunstenaar, schrijver, dichter, beeldhouwer, levensfilosoof, zanger, gitarist, basklarinettist en schilder. Een inspirerende documentaire in het West Vlaams, met ondertiteling hoe bijzonder je oud kan en mag worden!
Podcast met Joos de Lobel 89 jaar over ouder worden. De podcast duurt 24 minuten. Op het driehoekje drukken op onderstaande link.
2 Reacties
Clarisse Inderson,
Mooi Piet het artikel over ouder worden vlak voor mijn 76e verjaardag.
Alle voordelen die je opnoemt als je ouder wordt: ik kan ze volmondig beamen.
Wat heerlijk om ouder te zijn en jezelf te bevestigen dat je vele hobbels succesvol hebt kunnen nemen. De oefeningen in (zelf)vertrouwen en dankbaarheid heb mogen leren.
Dankjewel voor alle mooie nieuwsbrieven die je elke maand stuurt! Een nieuwsbrief vol troost en een helpende hand! Dank – met de beide handpalmen tegen elkaar voor de borst – vanuit mijn hart!
Piet van der Pluijm,
Bedankt Clarisse, voor je warme woorden en we blijven samen iedere dag genieten van ons ouder mogen worden! Alle goeds, warm groetend, Piet.
Plaats reactie